2020’nin en sıcak 3 yıldan biri...
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO): 2020’nin en sıcak üç yıldan biri
olması bekleniyor.
04 Aralik 2020 19:18:03
Cenevre, 2 Aralık 2020 (WMO) – Kayıtlardaki en sıcak üç yıldan biri olma yolunda ilerleyen 2020 yılında da iklim değişikliği etkilerini sürdürmeye devam etti.
Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre, 2015’ten itibaren en sıcak altı yıl ile 2011-2020 arasındaki dönem kayıtlara geçen en sıcak 10-yıllık periyot olacak. WMO 2020 Küresel İklim Durumu geçici raporuna göre, okyanus sıcaklığı rekor seviyelerde. Halihazırda okyanuslar tarafından soğurulan karbon dioksitin (CO2) suyu daha asidik hale getirmesinden etkilenen deniz ekosistemi, 2020’de küresel olarak okyanusların %80’ninden fazlasının sıcak hava dalgasına maruz kalması nedeniyle daha da fazla zarar gördü.
Onlarca uluslararası kuruluş ve uzmanın katkılarına dayanan rapor, ekstrem sıcaklıklar, orman yangınları ve sel gibi yüksek etkili olayların yanı sıra rekor kıran Atlantik kasırga mevsiminin milyonlarca insanı nasıl etkilediğini ve COVID-19 pandemisinin getirdiği sağlık ve güvenlik ve ekonomi konusundaki tehditleri nasıl artırdığını göstermektedir. Rapora göre, COVID-19 karantinasına rağmen, atmosferdeki sera gazlarının konsantrasyonları artmaya devam etti. CO2’nin atmosferdeki uzun yaşam ömrü de göz önünde bulundurulduğunda bu durum, gelecekteki pek çok nesil boyunca gezegenin daha da ısınacağının bir göstergesidir.
2020 OLAĞAN DIŞI BİR YIL...
WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas; “2020’de küresel ortalama sıcaklık, endüstri öncesi (1850-1900) seviyenin 1,2 °C üzerinde olacak. 2024’e kadar geçici olarak 1,5 °C’yi aşma olasılığı en az beşte birdir.” dedi ve ekledi: “Bu yıl İklim Değişikliği üzerine Paris Anlaşması'nın beşinci yıl dönümüdür. Hükümetlerin sera gazı emisyonlarını azaltmaya yönelik tüm vaatlerini memnuniyetle kabul ediyoruz çünkü şu anda doğru yolda değiliz ve daha fazla çaba sarf etmemiz gerekmektedir. Prof. Taalas sözlerine şöyle devam etti:
“Rekor sıcaklıktaki yıllar, 2016'da olduğu gibi genellikle güçlü bir El Niño etkinliğiyle aynı zamana denk geldi. Şu anda küresel sıcaklıklar üzerinde soğutma etkisi olan La Niña koşulları gözlense de bu, 2020 yılında yaşanan sıcakları frenlemek için yeterli olmamaktadır. Mevcut La Niña koşullarına rağmen, bu yıl, 2016 yılının rekoruyla karşılaştırılabilecek rekor bir sıcaklık göstermiştir”. “2020 yılı, ne yazık ki iklimimiz açısından bir başka olağandışı yıl oldu. Karada, denizde ve özellikle Kuzey Kutbu'nda yeni ekstrem sıcaklıklar gözlemledik. Orman yangınları Avustralya, Sibirya, ABD Batı Kıyısı ve Güney Amerika'daki geniş alanları kül ederek dünyanın etrafını saran dumanlar yaydı. Atlantik'te Kasım ayında Orta Amerika'da arka arkaya eşi görülmemiş 4. kategori kasırgalar da dahil olmak üzere rekor sayıda kasırga gördük. Afrika ve Güney Doğu Asya'nın bazı bölgelerinde meydana gelen sel baskınları, büyük çapta nüfusun yerinden olmasına ve milyonlarca insan için gıda güvenliğinin tehlike altına girmesine neden oldu”. 2020 Küresel İklim Durumu geçici raporu, Ocak'tan Ekim'e kadar olan sıcaklık verilerine dayanmaktadır. Nihai 2020 raporu Mart 2021'de yayınlanacaktır. Rapor, Milli Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri, bölgesel ve küresel iklim merkezleri ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Uluslararası Para Fonu (IMF), UNESCO Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu (UNESCO-IOC), Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Dünya Gıda Programı (WFP) dahil olmak üzere Birleşmiş Milletler ortaklarından alınan bilgileri içermektedir.
KAYITLARDAKİ EN DÜŞÜK BUZUL SEVİYESİ
Ocak-Ekim 2020 için küresel ortalama sıcaklık, sanayi öncesi dönemin referansı olarak kullanılan 1850- 1900 taban çizgisinin yaklaşık 1,2 ° C üzerindeydi. 2020, dünya çapında kayıtlardaki en sıcak üç yıldan biri olacaktır. Modern sıcaklık kayıtları 1850'de başlamıştır. WMO değerlendirmesi, beş küresel sıcaklık veri setine dayanmaktadır (Şekil 1). Bu veri kümelerinin beşi de şu anda 2020'yi 2016'dan sonra ve 2019'dan önce bugüne kadarki en sıcak 2. yıl olarak göstermektedir. Ancak en sıcak üç yıl arasındaki fark küçük olduğundan, tüm yılın verileri elde edildiğinde bu sıralamalar değişebilir. En önemli sıcaklık artışı kuzey Asya'da, özellikle sıcaklıkların ortalamanın 5 ° C üzerinde olduğu Sibirya Arktik bölgesinde görülmüştür. Sibirya’da sıcaklık, Haziran ayı sonlarında Verkhoyansk'ta, Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde geçici olarak bilinen en yüksek sıcaklık değeri olan 38,0 °C'ye ulaşmıştır. Bu, yangınlardan salınan CO2 emisyonları ele alınarak tahmin edildiği üzere, 18 yıllık veri kaydındaki en aktif orman yangını sezonunun gerçekleşmesini tetiklemiştir. Deniz buzu 1980’lerin ortasında bu yana, Kuzey Kutbu, küresel ortalamadan en az iki kat daha hızlı ısınmış ve orta enlem bölgelerindeki iklimi etkilemekte olan Kuzey Kutbu deniz buzu genişliğinde büyük bir düşüş eğilimini güçlendirmiştir. Arktik deniz buzu, yıllık minimum seviyesine Eylül ayında ulaştı. Bu seviye aynı zamanda 42 yıllık uydu kayıtlarına göre ikinci en düşük seviyedir. Arktik deniz buzu, Temmuz ve Ekim 2020'de kayıtlardaki en düşük seviyesindeydi.
Laptev Denizi'ndeki deniz buzu ilkbahar, yaz ve sonbaharda son derece düşüktü ve Kuzey Denizi Rotası, Temmuz'dan Ekim 2020'ye kadar buzsuz veya neredeyse buzsuzdu. Antarktika buzulları, 2020'de 42 yıllık ortalamaya yakın veya bu seviyenin biraz üzerindeydi. Grönland, bu yıl da 152 Gt’luk bir buz kaybıyla, 2019'dan daha düşük bir oranda olsa da buz kaybetmeye devam etti.
Haber : Timuçin ÖZAT (Meteoroloji Genel Müdürlüğü)