ÜRETEN KÖYLÜ, NASIL TÜKETİCİ OLDU?
24 Mart 2021 22:06:46
Üreten köylü nasıl tüketici oldu? Köyde köy yumurtası yok, Köyde Köy Ekmeği Yok. Köylerde, Köy bakkalından biraz büyük marketler var. Hepsinin girişinde; baş köşede cips,asitli,gazlı içecekler,hazır dondurma dolapları var. Marketlerin kapısından içeri giriyoruz. Kasada ürünleri siyah naylon poşete yerleştiren market sahibine ” köy yumurtası var mı?” diye sorunca, defalarca aynı soru sorulmuş gibi yanıtı hemen alıyoruz:
“Şehirden gelenler köy yumurtası soruyor. Köyde yaşayanlar bize marka adı vererek şehirden yumurta sipariş ediyor.” Başka soru beklemeden anlatmaya devam etti: “Adamın inekleri var.Sütü sağdığı gibi satıyor. Gelip bizden kase yoğurdu alıyor.Yoğurt yapacak kimse yok.Ya da yaptıramıyor.” Dolaptaki peynirleri göstererek “ben kutuda peynir satıyorum. Köy peyniri diye bir şey kalmadı. Kimse yapmıyor,yapmak istemiyor.Burada hazırı var.” Bayramın ikinci günü marketlerde ekmek yok diye içeriye giren her müşteri,”bayramda ekmek olmaz mı kardeşim” diye market sahibine öfkeleniyor. Raflara göz gezdiriyoruz, hazır yufka,tereyağı,yoğurt,peynir çeşitleri hepsi şehirden gelmiş markalı ürünler. Domates,biber,soğan,patates,kavun,karpuz var. Onlarda şehirden gelen ürünler. Havalar yağmurlu gittiği için fideler yeni dikilmiş.Bazıları çiçeklenmiş.Bir aya kadar sebze ancak çıkar.
Köyde sürekli yaşayanlar kendi yoğurdunu,kendi yapmıyor,ekmeğini kendi yapmıyor,Bulgurunu kendi yapmıyor. Bayram nedeniyle köy oldukça kalabalık.Üç- dört kuşak buluşuyor. Yaşlılar evde bayram ziyaretine gelenleri bekliyor hasret gidermek için.Gençler ise,yaşadıkları kentin yaşam tarzını, kıyafetleriyle, cep telefonlarıyla, tavırlarıyla köye taşıyor. Köyde yaşayanlar ise, yöresel kıyafetleriyle geleneksel yaşamlarını sürdürüyor. Köyler kentleşti “Toprak işleyenin,su kullananın” diyen Merhum,Bülent Ecevit’in “Köy-Kent” projesi hayal olarak kalsa da köyler kentleşti.Özellikle yaz aylarında kentleşen köylerde üretim yok.
Tüketim çok. Bizim çocukluğumuzun bakkalında sadece köyde üretilmeyen ürünler olurdu. Şimdi köylerde üretilebilen ama üretilmeyen ürünler var. Biz şehirde süt alıp kendi yoğurdumuzu yaparken,köy marketinde boy boy kase yoğurtları satılıyor. Biz “köy yumurtası” diye saman içinde,üzerine tavuk pisliği bulaştırılmış yumurtaya fazladan para öderken, köyde ter temiz kolilerde şehirden gelmiş yumurtalar satılıyor. Biz köy tereyağı almak için yüksek paralar öderken, köyde şehirden ambalajlı olarak gelen tereyağı satılıyor. Bizim mandıradan “köy peyniri” diye daha yüksek paralarla aldığımız peynirler köyde yok.Burada ambalajında farklı markaların çeşit çeşit peynirleri satılıyor. Yufka satılıyor köy marketinde. Ambalajında süt,ayran.köylü kendi ürettiği meyve suyu yerine bakkalda ambalajlı gazlı içecekleri ve meyve sularını arıyor.
Köy Bakkallarımız Market modeli ile gazlı içecekler,süslü meyve suları, gibi içeceklerle süsleniyor.Özellikle Ramazan aylarında aile boyu gazlı içeceklerle süslenen köy bakkalları göz lkamaştırıyor. Sizce bu işte bir terslik yok mu? Özetle, şehirde yaşayanlar büyük özlemle köy ürünlerini ararken,köydekiler “katkılı”, “zararlı” diye şehirde alınmak istenmeyen ürünleri tüketiyor. En önemlisi üreten köylü, artık tüketen köylü oldu.