DEPREM BEKLENEN SİSMİK BOŞLUKLAR!
Korona virüsü, çeşitli olaylar ve siyasi konularla birlikte zaman zaman unutulan depremler, yüzlerce fay hattının yer aldığı ülkemizin çeşitli bölgelerini birkaç ayda bir titreterek kendini hatırlatıyor. Birkaç yılda bir ise, zemin yapısı ve yapı kalitesine göre, hasar yapıcı ve yıkıcı salınımlar oluşuyor.
24 Temmuz 2020 16:29:08
Haber Merkezi - Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ile Deprem Dairesi Başkanlığı – AFAD’ın tarihsel (1900 öncesi) ve aletsel dönem (1900 sonrası) veri tabanına göre; Türkiye’de ortalama olarak, her yıl birkaç orta büyüklükte deprem yaşanıyor. Her 2-3 yılda bir de hasar yapıcı ve yıkıcı her 6-7 yılda birde şiddetli - çok yıkıcı salınımlar yaşandığı görülüyor.
Ülkemizde her gün 1,o -3,o arasında da onlarca sarsıntı yaşanıyor. Deprem sıklığı açısından da dünyada ilk 10 sıralamanın içerisinde yer alıyor.
Türkiye, Kuzey Anadolu Fayı-Kırığı (KAF), Doğu Anadolu Fayı (DAF), Batı Anadolu Deprem Rejimi-Graben sistemi ile bunlara bağlı ve münferit onlarca irili-ufaklı olmak üzere yüzlerce diri kırık sistemi hem karasal alanda hem de denizde (Özellikle, Marmara, Ege, Akdeniz) sistemlerinin etkisindedir.
Ayrıca, Ölü Deniz Kırığı’nın bir bölümü de Hatay’dan itibaren Suriye ve Lübnan hattına uzanmaktadır.
Çeşitli üniversite ve onlarca bilimcinin çalışmaları ile ülkemizde tespit edilen ve “Sismik Boşluk” olarak nitelendirilen yüzlerce bazıları ise gerilme hızının yavaş olmasından dolayı binlerce senedir büyük deprem üretmeyen kırık hatlarını tekrar derledik.
Yarıdan fazlasının bulunduğumuz yüzyıl içerisinde büyük atım yapma ihtimali çok yüksek olan sismik boşlukların yer aldığı veya yakınında bulunan kentler - (Sıralama karma şekilde yapılmıştır):
- Yedisu fayı (kırığı) - (Bingöl-Erzincan): Kuzey Anadolu Fayı (KAF) üzerinde. En son 1784’te deprem üretti. Beklenen büyüklük: 6,5 – 7,1 arası…
- Orta Marmara fayı (İstanbul Avrupa yakası Silivri ile Tekirdağ Marmaraereğlisi açıkları): KAF’ın kolu. Marmara Denizinde. En son 1766’da deprem üretti. 2 parça halindeki kırkta 2 biri 6,3 – 6,7 arasında diğeri de 6,5 – 7,1 arasında 2 ana salınım bekleniyor.
- Çelikhan - Türkoğlu fayı (Adıyaman - Kahramanmaraş): Doğu Anadolu Fayı (DAF) üzerinde. Son olarak 1513’te büyük deprem ürettiği tespit edilmişti. Beklenen büyüklük 6,1 – 6,6…
- Palu – Sincik kırığı (Elazığ-Adıyaman): Doğu Anadolu Kırığı üzerinde yer alıyor. En son 1789 yılında şiddetli salınım üretti. Beklenen büyüklük: 6,4 – 6,8…
- Gevaş fayı (Van): KAF ve DAF’ın ana sistemine dahil olmayan münferit bir kırık. 1646’dan beri suskun. 6,5 – 7,o arası deprem bekleniyor.
- Anagüncel fayı (Hakkâri-Yüksekova): Son deprem bilinmiyor. Beklenen büyüklük: 7,o büyüklük civarında…
- Gökova fayı (Muğla): Son deprem tarihi bilinmiyor. Tahmin edilen salınım: 6,5 büyüklük civarında…
- Antalya Körfezi fayı: Son büyük deprem bilinmiyor. Tahmin edilen salınım: 6,5 – 7,o arasında…
- Aksu fayı (Antalya-Isparta): Yaklaşık 2 bin yıldır büyük deprem üretmemiş. 6,o - 6,7 arasında salınım bekleniyor.
- Ardahan kırığı (Kars-Ardahan): Birkaç bin yıldır büyük deprem üretmiyor. Büyüklüğü 6,o-6,9 arası deprem potansiyeli var.
- Çayırlı - Aşkale fayı (Erzincan-Erzurum): KAF’a bağlı kırıklardan. 6 ila 6.5 büyüklüklerinde deprem üretebilir.
- Tuz Gölü kırığı (Şereflikoçhisar-Aksaray-Niğde-Bor ilçesi): En az 2 bin yıldır büyük deprem açısından suskun. 6,o – 6,5 büyüklükleri arasında bekleniyor.
- Ecemiş kırığı (Kayseri-Mersin arasında uzanıyor): En son depremin ne zaman olduğu net bilinmemekle birlikte yaklaşık 10 bin yıldır büyük atım üretmediği yapılan araştırmalarla tespit edilmişti. 6,5 – 7,0 arasında salınım kapasitesi var.
- Bergama - Zeytindağı fayı (İzmir): Son deprem tarihi bilinmiyor. 6 ile 7 arasında deprem üretebilir.
- Gökçeyazı kırığı (Balıkesir-İvrindi ilçesi): Yaklaşık iki bin yıldır büyük deprem üretmediği tespit edilmiş. 6,5 – 7,2 arasında salınım bekleniyor.
- Kıbrıs Zafer Burnu fayı (Adana-İskenderun açıkları-Doğu Akdeniz): Helenik - Kıbrıs fayı üzerinde. 6,5 - 7 büyüklüğünde deprem üretebilir. Son deprem tarihi bilinmiyor.
Diğer yandan, bu kesimlerin dışında birçok il-ilçede, orta büyüklük kapasitesinde (4,5 – 5,9) salınımların olacağı unutulmamalıdır.
Depremin yıkamayacağı tek şey bilinçtir.
Haber : Derleme: Timuçin ÖZAT